Chów wsobny ptaszników

Czym jest chów wsobny?

Chów wsobny, fachowo zwany inbredem, polega na kojarzeniu osobników blisko ze sobą spokrewnionych

Czym jest w takim wypadku pokrewieństwo?

Pokrewieństwo rozpatrywane w kategoriach genetycznych nazywane jest podobieństwem genetycznym. Miarą pokrewieństwa jest podobieństwo dwóch spokrewnionych osobników względem siebie, co wynika z posiadania wspólnego przodka/ przodków. Im większe spokrewnienie, tym więcej wspólnych genów od wspólnego przodka. W praktyce za osobniki spokrewnione uważa się te, w których rodowodach, uwzględniając pięć kolejnych pokoleń, występuje chociaż jeden wspólny przodek.

Przejdźmy teraz do konkretów...

Chów wsobny sprawia, że rośnie prawdopodobieństwo iż osobnik będący wynikiem chowu będzie miał dwa identyczne allele pochodzące od wspólnego przodka rodziców, co oznacza że wzrasta homozygotyczność. Niesie to pewne prawdopodobieństwo spotkania się alleli niekorzystnych, zmutowanych w formie homozygotycznej np. geny letalne.

Z początku obserwuje się dużą śmiertelność, z racji występowania niekorzystnych homozygot. Lecz te allele z racji bardzo szybkiej homozygotyczności) są eliminowane w wyniku selekcji. Dlatego śmiertelność w populacji wsobnej nie wzrasta, ponieważ powodowana jest mutacją, a nie wsobnością samej w sobie. U niektórych osobników występuje depresja inbredowa co objawia się obniżoną płodnością i żywotnością, czasem wzrostem, prawie zawsze objawia się fenotypowo więc łatwo takie osobniki oddzielić.

Czwarte pokolenie chowu wsobnego jest krytyczne i tu miał rację, gdyż tutaj współczynnik inbredu (prawdopodobieństwo spotkania się w formie homozygotycznej alleli od wspólnego przodka rodziców) jest największe, po czwartym pokoleniu geny letalne są praktycznie wyeliminowane. W dalszych pokoleniach chowu wsobnego śmiertelność jest w miarę unormowana.

Dlaczego stosuje się chów wsobny?

Należy postawić sobie pytanie, do czego służy chów wsobny i jakie jest jego wykorzystanie u hodowców. Śpieszę z odpowiedzią. Mianowicie jeżeli chcecie hodować na ilość, to chów wsobny nie jest dla was, śmiertelność jaka utrzymuje się przez kilka pokoleń uniemożliwi wam poważny zarobek, jednak pośród słabych sztuk odnajdziecie prawdziwe diamenty czyli czystą linię homozygotyczną. Z punktu widzenia jakościowego, takie okazy są niezwykle cenne, silne i wytrzymałe.

lek. wet. Przemysław Łuczak

Żródła:
"Genetyka zwierząt" M. Charon
"Genetyka weterynaryjna" B. Kosowska,B. Nowicki